Một số bệnh thường gặp trên cây tiêu và cách phòng trừ

Các loại sâu hại chính trên cây tiêu

 Bệnh Rếp Sáp (Pseudococcus citri)

Xuất hiện vào mùa nắng rệp sáp là loại sâu hại nguy hiểm nhất đối với cây tiêu. Chúng thường sống tập trung gây hại ngay tại gié bông trái của cây tiêu nơi ngọn non, cuống lá, mặt bên dưới của lá tiêu. Rệp chích hút nhựa cây khi chúng ở mật độ càng cao thì cây tiêu sinh trưởng càng kém, khô cằn và héo hon dần các chùm quả bắt đầu rụng non. Các chất bài tiết của bọn rệp sáp do nấm bồ hóng phát triển bám lên cành lá làm đen cành lá giảm khả năng quang hợp của cây và làm giảm giá trị của sản phẩm

Rệp sáp hgaay hại lâu ngày ngay tại bộ rễ ở vùng cổ rễ chúng sống cộng sinh cùng với loài nấm có tên là Bornetina tồn tại trong đất kết thành lớp dày. Chúng tạo ra những khối u lớn bề mặt của chúng xù xì có màu trắng bao quanh các đoạn rễ. Rệp đủ lứa tuổi chúng bám chặt vào rễ cây tiêu chích hút những mặt rễ đã bị bong tróc trước đó làm cho bộ rễ của cây càng bị hư hại nặng hơn nữa khiến cây cằn cỗi và vàng lá. Cây đâm hoa kết trái kém rồi héo hon dân chết do nấm lây lan qua các vết thương.

Biện pháp phòng trừ bện rệp sáp cho cây tiêu

Thường xuyên vệ sinh vườn cây, tỉa cành, làm choái, phát dọn gọn gàng những cây trồng xen để vườn thông thoáng. Dùng thuốc trị rệp sáp chuyên dụng nhãn hiệu Maxfos 50EC liều dung 40 ml/bình dung tích 16 lít. Rệp sáp tấn công trực tiếp lên trên vùng cổ rễ hay gốc thân hãy tưới hoặc phun trực tiếp lên trên thân từ 40-50cm cho nước ngấm ướt hết phần gốc. Phun lên thân, ngọn non, mặt dưới lá, chum trái Maxfos 50ECliều dùng 40 ml/bình 16 lít để phòng trừu rệp sáp. Xử lý 2 lần cách nhau 7-10 ngày diệt lúa hoặc là rệp non mới nở trứng được che dưới bụng của những con rệp mẹ. Kiếm tra vườn thường xuyên thấy có dấu hiệu của rệp sáp thì hãy phun thuốc ngay lập tức để phòng trừ tránh lay lan trên diện rộng. Những loại thuốc có khả năng phòng trừ rệp sáp tốt như Lorsban 30EC, Applaud, Oncol 20EC...

Rệp muội đen (Toxoptera aurantil) gây hại cho cây hồ tiêu

Rệp muội đen có hai loại có cánh và không có cánh. Rệp muội đen trưởng thành không hề có cánh cơ thể chúng trần trụi có hình quả lê dài 1,5m-2mm có màu đen hoặc màu hơi đỏ. Điều kiện thời tiết nóng ẩm con rệp cái đẻ trung bình là từ 30 - 50 con và chỉ sau 10 ngàu rệp non trưởng thành và có thể đe con. Ổ rệp hình thành rất nhanh chóng

Rệp muội sống tập trung ngay tại các chồi non và lá non của cây tiêu chúng chít hút các trái nhựa và làm xoăn các lá non lại với nhau khiến cây chậm phát triển. Các lá tiêu cũng cong queo và có hình dạng dị dạng. Rệp sinh sống trên cây tiêu sẽ tiết ra các chất thải tạo điều kiện thuận lợi cho nấm bồ hóng phát triển dẫn kiến đến. Rệp muội đen chít hút sẽ làm lây truyền virus gây bệnh từ cây bệnh sang cây khỏe mạnh.

Biện pháp phòng trừ rệp muội cho cây tiêu

Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để diệt trừ tận gốc loại rệp này Maxfos 50ECphun lá 40 ml/bình 16 lít, Permicide 50EC 15ml/bình 16 lít, Thiamax 25WDG 5 g/bình 16 lít.

Tuyến trùng gây hại trên cây tiêu

- Meloidogyne incognita là loại tuyến trùng gây hại trên cây tiêu thường gặp nhất
- Tuyến trùng có kích thước nhỏ chỉ 0,5mm chúng đục rễ và chui vào sinh sống bên trong rễ tiêu hút hết dịch cây làm bộ rễ hình thành nên các bướu rễ, rễ có bướu phát triển kém bị đen và thối không đủ khả năng cung cấp dinh dưỡng cho cây.
- Cây bị tuyến trùng xâm nhập sẽ có hiện tượng lá màu vàng xuất hiện ở bên dưới dần dần lấn át lên phía bên trên. Ban đầu ta dễ nhầm lẫn cây bị vàng lá do thiếu phân bón, cây sinh trưởng kem xơ xác dần và sau đó chết khô
- Tuyến trùng xuất hiện tạo thành những vết thương nhỏ làm cho rễ tiêu dễ bị nhiễm nấm như Fusarium, Phytophthora, Rhizoctonia dần dần cây nhanh chết hơn.

Biện pháp phòng trừ tuyến trùng cho cây tiêu

- Không sử dụng những hom giống từ vườn cây bị bệnh
- Diệt trừ sạch các loại cỏ dại giữ cho vườn được thông thoáng. Tránh tình trạng ngập úng, thoát nước nhanh khi trời mưa
- Bón tăng cường phân chuồng cùng với phân hữu cơ đã ủ hoai mục, bón thêm vôi bột để cho đất bớt chua. Những cây bị bệnh năng cần nhổ bỏ bớt cỏ. Gom tiêu hủy hết những cây bị bệnh rắc vôi quanh gốc để khử trùng
- Phun thuốc bảo vệ thực vật Carbosan 25EC, Oncol 20EC pha 40 – 50 ml/bình 16 lít nước. Tưới thuốc vào hố mỗi hố 4-8 lít thuốc phòng ngừa bệnh tuyến trùng trước khi trồng tiêu
- Tưới thuốc vừa đủ thấm xung quanh rễ tiêu. Mỗi năm tưới hai lần vào đầu mùa hoặc là cuối mùa mưa

Những bệnh gây hại chính trên cây tiêu

Bệnh chết nhanh: Nguyên nhân chính do nấm phytophthora capsici gây ra

Bệnh xâm nhập và gây hại cho tắt cả các bộ phận của cây tiêu từ thân, hoa, lá, cành cho đến rễ, cổ rễ. Đáng lo sợ nhất là chúng làm cho cây tiêu chết hàng loạt khi bệnh xâm nhiễm vào phần rễ cũng như cổ rễ

Triệu chứng: Cây đang tươi tốt khỏe mạnh bình thường thì héo rũ nhanh, hạt tiêu bị teo lại các mạch dẫn bên trong dây tiêu thâm đen. Các đốt than cũng biến sang màu đen ngay sau đó chết hoàn toàn nọc tiêu chỉ trong 1 - 2 tuần ủ bệnh

Biện pháp phòng trừ bệnh chết nhanh cho cây tiêu

Khi chúng ta phát hiện ra những dấu hiệu bên trên thì có nghĩa là 2 - 3 tháng trước đó cây đã bị nấm xâm hại. Cần phải kết hợp nhiều biện pháp đồng bộ cùng lúc từ khi thiết kế vườn đến công đoạn chuẩn bị cây giống vì nếu để bệnh lây lan rộng mới mua thuốc để phòng trừ thì rất khó mà cứu chữa kịp thời.
- Không lấy giống ở những vườn tiêu đã bị bệnh trước đó, chọn ra những giống tiêu có khả năng chóng chọi với bệnh tật tốt chẳng hạn như giống Lada Belantung
- Chọn loại đất tơi xốp để trồng tiêu độ sau 50-60cm và đảm bảo cho nó không bị đọng nước. Thiết kế vườn sao cho chúng dễ dàng thoát nước ra ngay sau khi có mưa to
- Vệ sinh vườn tiêu thường xuyên, làm sạch cỏ dại cắt bỏ bớt các loại lá già, các dây lươn tại gốc tiêu để cho vườn được thông thoáng
- Bón các loại phân hữu cơ đã ủ hoai mục trước đó từ 15-20kg/ gốc
- Trong quá trình làm cỏ, bón phân chăm sóc cho vườn tiêu cần tránh gây thương tích cho những gốc tiêu đang bị thương hạn chế sự xâm nhập của nấm để chúng không có khả năng gây hại
- Những cây bị bệnh quá nặng cần loại bỏ nhặt hết rễ của chúng tiêu hủy đi và rắc vôi xung quanh gốc để diệt trừ tận gốc các mầm bệnh
- Phun thuốc Eddy 72WP (50 g/bình 16 lít) hoặc thuốc Norshield 86.2 WG + Phytocide 50WP (50 g + 30 g/bình 30 lít) rửa vườn và quét sạch gốc ngay sau khi thu hoạch. Tưới thuốc lên gốc vùng cổ rễ ( 2-3/ 1 tuần)

Bệnh chết chậm trên cây tiêu

Nguyên nhân của bệnh chết chậm: do nấm Fusarium solani, Fusarium oxysporum gây ra tác nhân là rệp sáp và tuyến trùng chúng tấn công vào bộ rễ của tiêu. Qua một thời gian dài chúng làm tổn thương bộ rễ của tiêu với điều kiện thời tiết độ ẩm cao, nhiệt độ thấp chúng phát tán mạnh làm lá chuyển vàng gốc thối, đốt thân rụng dần.

- Biểu hiện của bệnh là nấm làm cho rễ của cây non chết dần không có khả năng hấp thu được chất dinh dưỡng, sinh trưởng kém và rụng lá thường xuyên. Lá và đốt của cây tiêu rụng từ gốc lên đến ngọn khi bệnh nặng dấu hiệu thường thấy là toàn bộ gốc và rễ tiêu bị thâm đen sau đó chết khô dần dần. Bệnh kéo thời gian khá lâu tầm khoảng 6 tháng có khi đến vài năm trước khi cây tiêu bị hư hại toàn phần vì vậy mà bệnh này được gọi là bệnh chết chậm
- Bệnh chết chậm thường xuất hiện trên những cây tiêu được chăm sóc kém, ít bón phân hữu cơ, đất chua, thoát nước kém, không thoáng khí

Biện pháp điều trị và phòng trừ bệnh chết nhanh cho cây tiêu

Khi phát hiện ra bênh chết chậm xuất hiện trên vườn tiêu các bà con nông dân cần phải khoang vùng lại điều trị cho dứt điểm. Lấy vôi bột rải quanh khu vườn, dọn vườn thường xuyên, cắt tỉa những cây trồng xen cho vườn thông thoáng

Không làm sây sát thân để nấm không có điều kiện xâm nhập, tạo hệ thống thoát nước tốt vào mùa mưa. Tưới gốc thường xuyên vào mùa mưa bằng Keviar 325SC (25ml/bình 16 lít) hoặc Norshield 86.2WG (50 g/30 lít) mỗi tháng một lần.

Xem thêm nhiều kiến thức hay tại: http://vieneakmat.blogspot.com/